Vücut dokuları tarafından üretilen , kaygan ve lifli bir yapıya sahip olan mukus, vücut fonksiyonlarında önemli rol oynamaktadır. Mukus, hayati organların kurumasını önleyen koruyucu ve nemlendirici bir tabakadır. Antikorlar ve bakterisidal enzimler içeren katman, vücudun enfeksiyonlarla savaşmasına yardımcı olur. Vücut günde yaklaşık 1-1.5 litre mukus üretir. Artan mukus sıvısı bazı hastalıkların belirtisi olabilir. Sizlere bu yazımızda Balgam Nedir ? Balgam Bitkisel yolla nasıl atılır ? hakkında bilgi paylaşacağız.
BALGAM NEDİR ?
Akciğerleri ve alt solunum yollarını koruyan mukus tipine balgam denir. Solunum yoluyla vücuda giren istenmeyen madde ve bakterileri uzaklaştırmak için filtre görevi görür ve bu alanların nemlendirilmesini sağlar. Antikorlar, su, protein ve bazı tuzlardan oluşan balgamın karakteristik doğal rengi berrak ve berraktır. Akciğerlerin ürettiği balgam öksürükle atılır. Mide akıntısı, burun akıntısı ve sinüs akıntısı balgam olarak kabul edilmez ve balgam genellikle tehlikeli bir durum oluşturmaz ancak yüksek miktarda atıldığında solunum yollarını tıkayabilir.
BALGAM NASIL OLUŞUR ?
Akciğerler hasar gördüğünde aşırı mukus üretirler. Yenidoğanlarda balgam oluşumu yaygındır. Bebeklerin solunum yolları ve ciğerleri tam olarak gelişmediği için toza, döküntülere ve mikroplara maruz kaldığında kolayca tahriş olur. Biriken mikroplar burun tıkanıklığına, burun pasajlarında mukus birikmesine ve solunum yollarının tahriş olmasına neden olarak bebeklerde mukusun öksürmesine neden olur.
BALGAMA SEBEP OLAN HASTALIKLAR
- Astım: Astım hastalarının hava yolları çevre kirliliğine ve alerjenlere karşı son derece hassastır. Bu hassasiyet, hafif hava yolu iltihabına ve balgam üretiminin artmasına neden olur.
- Kistik fibroz: Genellikle çocuklarda ve genç erişkinlerde görülen bu hastalık genetiktir ve akciğerlerde balgam artışına neden olur.
- Konjestif kalp yetmezliği: Kalbin kan pompalama yeteneğini etkileyen hastalık, balgam üretiminin artmasına ve nefes darlığına neden olur.
- Pulmoner emboli: Akciğerlerdeki damar tıkanıklıklarının ürettiği balgam genellikle kanlıdır ve yaşamı tehdit eder.
- Akciğer Kanseri: Yorgunluk ve kilo kaybı, aşırı balgam üretimi ve şiddetli öksürük ile karakterize olan akciğer kanserinin eşiğidir.
- Pnömokonyoz: Meslek hastalığı olarak bilinen bu hastalık, akciğerlerde ve balgamda toz birikmesi nedeniyle doku hasarına neden olur.
- Akciğer apsesi: Balgam, akciğerlerde irin dolu bir boşluk oluşturan bulaşıcı bir hastalıktan oluşur.
Akciğer mantarı: Solunum yollarına yerleşen mantar tohumlarının neden olduğu hastalığın ana semptomu balgamdır.
Bu hastalıkların yanı sıra bronşit, bronşiolit, bronşektazi, pnömoni ve KOAH gibi alt solunum yollarında da balgam bulunur.
BALGAM TÜRLERİ NELERDİR ?
Aslında bilmediğimiz bir çok balgam türü vardır. Türü ve görüntüsü hastalığın düzeyini belirtebilmektedir.
Şeffaf Balgam
Berrak balgam genellikle normaldir; ancak bazı akciğer hastalıklarında miktarı artabilir. Berrak balgam genellikle diğer balgam türleri kadar kalın veya yapışkan değildir.
Sarı/Yeşil balgam
Sarımsı, yeşil renkli balgam olası enfeksiyonla ilişkili olabilir. Nötrofiller olarak bilinen kan hücrelerinin rengi yeşildir. Sarı-yeşil balgam örneğin zatürree ve bronşit gibi alt solunum yollarının bakteriyel enfeksiyonlarında ve kistik fibrozda görülür.
Pembe Balgam
Özellikle köpüklü pembe balgam, kılcal damarlardan sıvı ve az miktarda kanın akciğerlerdeki hava keselerine sızdığı bir durum olan pulmoner ödemden kaynaklanabilir. Pulmoner ödem genellikle konjestif kalp yetmezliğinin bir komplikasyonudur.
Kanlı Balgam
Az miktarda kanlı balgam bile her zaman gözlemlenmelidir. Kan tükürmek (hemoptizi) ciddi sağlık sorunlarının (akciğer kanseri gibi) bir işareti olabilir. Ayrıca pulmoner damarlardaki pıhtıların (pulmoner emboli) ve tüberkülozun bir işareti olabilir.
Kahverengi Balgam
Sigara içenlerde katran varlığından dolayı bazen kahverengi balgam görülür. Bu tip mukusun yaygın bir nedeni bakteriyel pnömonidir. Diğer nedenler arasında basit bakteriyel göğüs enfeksiyonları, kistik fibroz, enfeksiyöz KOAH alevlenmeleri ve akciğer apseleri bulunur.
Siyah Balçık
Diğerlerinden daha nadir olarak, siyah balgam genellikle siyah bir şeyin (duman veya kömür tozu gibi) solunmuş olabileceğinin bir işaretidir. Kara balgam genellikle sigara ile ilişkilendirilir; Ancak madenciler ve pnömokonyozdan da kaynaklanabilir.
BALGAM TEDAVİSİ İÇİN NELER YAPILMALI ?
Hava yollarımın doğal bir parçası olan balgam günlük hayatımı etkileyecek düzeye geldiğinde mutlaka bir uzman tarafından kontrol edilmesi gerekir. Özellikle balgamın rengi kahverengi, kırmızı, siyah veya köpüklü ise ciddi bir sağlık sorununun işareti olabilir. Diğer tüm hastalıklarda olduğu gibi balgam tedavisi nedene göre yapılır. Tedavinin yönünü belirlemek için laboratuvarda balgam örnekleri alınır ve balgam oluşturan enfeksiyonlar incelenir. Bakteriyel enfeksiyonlara bağlı gelişen balgam için antibiyotik tedavisi verilirken, alerjiye bağlı gelişen balgam için alerji kontrollü ilaçlar reçete edilir. Ayrıca balgamın kıvamını incelten ve akciğerlerden atılmasını sağlayan balgam söktürücü şuruplar ve ilaçlar verilebilir. Hastalığın tipine ve evresine göre yapılacak tedavi, balgamın önlenmesinde önemli rol oynar.
BALGAM DOĞAL YOLLA NASIL ATILIR ?
Aşağıdaki evde uygulanabilecek önerileri dikkate almak balgamın daha kolay atılmasına yardımcı olabilir.
Havayı Nemli Tutun
Kuru hava burnunuzu ve boğazınızı tahriş ederek daha fazla mukus oluşmasına neden olur. Evdeki nemli hava daha iyi uyku kalitesi sağlar, burnunuzu temiz tutar ve boğaz ağrısını önler.
Bol Sıvı Tüketin
Bol miktarda sıvı içmek, sertleşmiş balgamı yumuşatmaya ve geçişini kolaylaştırmaya yardımcı olabilir.
Sigara ve Pasif İçicilikten Uzak Durmak
Sigara ve/veya pasif içicilik vücudun daha fazla balgam ve balgam üretmesine neden olur.
Alerjileri kontrol altında tutun
Mevsimsel alerjiler, aşırı mukus üretiminin yanı sıra burun akıntısı veya tıkanıklığına ve burun akıntısına neden olabilir.
DOĞAL BALGAM ATMA KÜRÜ
Balgam söktürücü doğal tedavilerin nasıl giderileceğine dair alternatif çözümleri şu şekilde sıralayabiliriz:
- 1 bardak ılık suya 1 tatlı kaşığı kaya tuzu veya himalaya tuzu ekleyerek ve bu karışımla gargara yaparak karıştırabilirsiniz.
- Okaliptüs yağını göğüs bölgesine masaj yaparak uygulayabilir ve tülbent ile sararak yağın gözeneklere nüfuz etmesini sağlayabilirsiniz.
- Kuru hava akciğerlerde balgamın katılaşmasına neden olduğundan, evde bir nemlendirici satın alabilir veya ısıtma peteklerinin üzerine bir kap su koyabilirsiniz.
- Bol su içerek yumuşamaya ve sertleşen balgamdan kurtulmaya yardımcı olabilirsiniz.
- Sıcak suyla duş alırken 5-10 dakika boyunca buharı içinize çekebilir ve bir kase sıcak suya nane veya okaliptüs yağını damlatarak derin nefesler alabilirsiniz.
- Bir bardak ılık suya 1 yemek kaşığı limon suyu ekleyerek içebilirsiniz. Yüksek C vitamini içeriğine ek olarak limon, aynı zamanda çok iyi bir balgam söktürücüdür.
- Zencefil ve zerdeçal çayını karabiber ve kırmızı biberle kaynatarak çay yapabilirsiniz.
- Antibakteriyel özelliği bulunan bal aynı zamanda çok iyi bir balgam söktürücüdür. Bitki çaylarınıza bal ekleyebilirsiniz.
Sizlere balgam hakkında bilgiler sunmaya çalıştık. Dilerseniz daha önce hazırladığımız Kreval Şurup Nedir ? Ne işe yarar ? Yan Etkileri başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.